‘De nieuwe bloemen van Hals’ is de naam van de expositie van bloemenfoto’s van Fjodor C. Buis. Ze zijn te zien in de binnentuin van het Frans Hals Museum Locatie Hof aan het Groot Heiligland. ‘Bloemen van leven naar dood’, een uitstapje van de Haarlemse portret- en reportagefotograaf.
door Paul Lips
Sinds de laatste jaren wordt er telkens wel iets bedacht om het fenomeen ‘lente’ extra cachet te geven. De Kathedraal in Bloei, Museum in Bloei, de Stad in Bloei, Alles in Bloei. De immer gezellige Bloemenmeisjes van Haarlem heb ik de laatste tijd niet meer gesignaleerd. Ach ja, bezuinigingen, coronacrisis, maatschappelijke onrust, en meer van dergelijke dingen.
Vlak vóór de lente, zo half maart, had de fototentoonstelling geopend zullen worden. Ook dát viel in het water, vanwege dat vermaledijde virus dat het land nu al maanden in een venijnige greep houdt. Een lente die wordt uitgesteld naar september, in poëtisch opzicht zou dat mogelijk moeten zijn.
Hoe dan ook, op een zonovergoten maandagmiddag zitten we in de inmiddels buxusloze binnentuin (weggesnoeid vanwege de buxusmot) van de hof waar ooit oude heertjes rondstiefelden, als bewoners van het toenmalige Oudemannenhuis.
In de studio aan de Burgwal werden in februari de bloemen voor het project door Buis verzameld. Bloemenwinkel Klavertje 5 – van Paul Wijkmeijer – uit de Breestraat in de Vijfhoek leverde het moois. ,,De meesten zaten in een vaasje”, zegt hij. Maar Buis is natuurlijk Buis, dus fotografeerde hij er ook een aantal zonder steel.
,,Ik hou best wel van dooie bloemen”, zegt hij. ,,Soms vind ik dode bloemen zelfs mooier dan levende. Ik denk dat elke fotograaf ooit wel iets met bloemen wil doen. Het is natuurlijk al vaker gedaan, bijvoorbeeld door Robert Mapplethorpe en Irving Penn. Ik hoop dus dat ik het op een manier heb gedaan zoals een ander het nog niet heeft gedaan, bijvoorbeeld het spelen met de lichtval. Of met verschillende achtergronden. Bloemen doen het goed op een zwarte achtergrond, maar met de kleuren van de achtergronden heb ik gevarieerd. Eerst heb ik de bloem in volle bloei gefotografeerd, daarna op het moment dat alle levenssappen er uit waren verdwenen. Dat klinkt heel dramatisch natuurlijk. Dat kleurverlies is interessant. Uitgedroogd tot er bijna niks meer van over is. Dat sterven gebeurde dus in de studio. Sommige bloemen gingen sneller dood dan andere. De anthurium bijvoorbeeld deed er lang over. En de gebera ziet er na het afsterven ineens heel droevig uit. Bij de tulp verwonderde ik met er over dat die aan het eind nog zo veel kleuren had.”
Van leven naar dood binnen enkele dagen. Iedereen die op zaterdag gezellig een bosje bloemen op de markt koopt ziet weldra het proces voltrekken. Bloemen in een vaas, mooi geschikt, verschrompelen langzaam tot levenloze frutsels. Soms hoor je een zachte plof, als er weer een bloem of blad van de steel valt. Schilder Kees Verweij hield er van, die levenloze boeketten. Niemand mocht er aan komen, want juist het stof dat er op kwam te liggen gaf dat speciale effect. In Parijs schilderde Vincent van Gogh enkele uitgebloeide zonnebloemen. Mick Jagger en Keith Richards lieten zich door dode bloemen inspireren voor een countrysong, die vervolgens gecoverd werd door Townes van Zandt. Een macaber idee natuurlijk, om een geliefde een boeket dode bloemen per post te laten bezorgen.
Van zijn vorige project ‘Hals meets Vinci‘ (in de Schagchelstraat) had Fjodor C. Buis de fotoframes bewaard, dus die komen bij het huidige project mooi van pas. Fjodors dochter Olivia hielp met het ophangen. Door dit bloemenproject denkt Buis er over om in de toekomst vaker buiten te exposeren.
De coronacrisis dwong hem de afgelopen tijd tot reflectie, legt hij uit. Hoewel hij altijd wel bezig is met het bedenken van interessante projecten, bracht hij veel tijd door in de studio. ,,Zo’n crisis geeft je de gelegenheid om veel vrij werk te maken. Het dwingt je om dingen te doen die je anders nooit doet. Dat is goed voor de geest.”
‘De nieuwe bloemen van Hals’, tot en met 31 oktober 2020 in de binnentuin van Frans Hals Museum, Groot Heiligland 62, Haarlem.
https://www.franshalsmuseum.nl/nl/event/de-nieuwe-bloemen-van-hals-fjodor-c-buis/
0 reacties