Met ‘stilte, aandacht en schoonheid’ wil Stadsklooster Haarlem mensen inspireren. Stadsklooster Haarlem is niet een fysiek gebouw, maar een ‘concept’ waar organisaties bij aangesloten zijn. Met stiltemeditaties, muzikale en spirituele activiteiten (maar bijvoorbeeld ook debatten, lezingen, wandelingen en maaltijden) verspreid over de stad wil Stadsklooster bewoners samenbrengen en bewustwording creëren. Zondag was de aftrap met een (uitverkochte) Kloosterwandeling door het centrum en Stilteconcert in de Groenmarktkerk (St. Antoniusgemeenschap) aan de Nieuwe Groenmarkt. Dat was tevens de afsluiting van de jaarlijkse Vredesweek. En het thema ‘vrede’ scoort – zoals we weten – zeer matig in locale media. Reden voor Spaarnestroom om juist te gaan kijken.
door Paul Lips
Er waren al de maandagse stiltemeditaties, een halfuurtje zwijgen in bijvoorbeeld de Grote of St.-Bavokerk op de Grote Markt. Die stiltemeditaties zijn er inmiddels ook op andere dagen in andere kerken in de stad. De mogelijkheid om je ‘een moderne monnik te voelen in je eigen stad’ wordt dus uitgebreid met veel interessante activiteiten, die je bewust mag ondergaan (door er bijvoorbeeld eens niét doorheen te ouwehoeren of door de telefoon eens even naast je neer te leggen). Veel mensen zijn bang voor stilte, schijnt het. Ik ken een schrijver – Ab Kok uit Vogelenzang – die zelfs een kruistocht voert tegen het te pas en te onpas laten klinken van muziek in openbare ruimtes: www.zondermuziek.nl.
Hoe dan ook, de term ‘stadsklooster’ klinkt natuurlijk als een gebouw, waarvan je vermoedt dat je je daar wel zeer vroom dient te gedragen en waar je je met gevouwen handen doorheen dient te bewegen. Niet noodzakelijk, volgens projectleider Judith van der Wildt. Ook stadsdominee Tom de Haan legt in zijn lezingen, preken of columns regelmatig uit dat je niet per se gelovig hoeft te zijn om ‘vertrouwen’ te hebben in goede dingen. De muziek van de band waar Tom (saxofoon, elektrische gitaar) in speelt – The Irrational Library – dwingt ons met behulp van poëzie en funky rock na te denken over vragen des levens. En die muziek is allesbehalve stil.
Een klooster dat zich als het ware beweegt door de stad, met als doel iedereen weer ‘schoonheid te laten ervaren’. Schoonheid ervaren met aandacht. Regelmatig dat ‘druk druk druk’-gevoel loslaten. De stád is het klooster, zegt Judith van der Wildt. En alle ‘gezindten’ zijn welkom.
Daar past uiteraard ook het fenomeen ‘vrede’ bij. Niet echt een populair onderwerp en nogal naar de achtergrond gedrongen. De geest van deze tijd wordt gekenmerkt door wantrouwen, verbittering, afgunst en vaak ronduit agressie. Het vergt een hoop optimisme om daar tegenop te boksen. Met de ‘Vredesverklaring Haarlem’ bijvoorbeeld, ondertekend door talloze organisaties die de intentie hebben om vreedzaam samen te leven in de stad. Daarnaast wijst pastoraal consultant Joris Obdam de aanwezigen in de Antoniuskerk zondagmiddag op een uitgebrachte bundel vol vredesgedichten met als thema inclusiviteit, vervaardigd door leerlingen van de Zonnewijzer aan de Planetenlaan in Haarlem-Noord, een school voor HVO (humanistisch vormings onderwijs). Titel van de bundel: ‘Wat doe jij in vredesnaam?‘. Prachtige gedichten die het licht werpen op wat kinderen vandaag de dag zoal bezighoudt. Ik plaats er hier enkele.
Met een zogeheten ‘Stilteconcert’ is zondag het seizoen van Stadsklooster afgetrapt, waarbij in de Groenmarktkerk is opgetreden door het ensemble Cinema Paradiso en auteur Cherry Duyns, die fragmenten voordraagt uit zijn boek ‘Afscheid’, waarin het verhaal wordt verteld van een zoon en zijn moeder. Gloedvol vertolkte stukken van componisten als Astor Piazzolla, Ennio Morricone en Joaquin Rodrigo worden afgewisseld met stukjes improvisatie en momenten van stilte en bezinning.
Onwillekeurig dwalen gedachten – naast dierbare herinneringsmomenten uit de Groenmarktkerk, ooit Paterskerk genoemd – af naar die ene regel uit de conference ‘De Lachende Kerk’ van cabaretier Fons Jansen: “Het hoesten na de consecratie begint vandaag op de achterste banken.” Geen sinecure dus, om dat hoesten te bedwingen tijdens de stiltemomenten. Maar al snel klinken dan weer de trompet van André Heuvelman, de contrabas van Wilmar de Visser en het sprankelende spel op de vleugel van Henry Kelder. Voor ‘live electronics’ zorgt dan nog Frans de Rond.
In de fragmenten die Cherry Duyns voorleest komt Haarlem voor als een stad waaraan de moederfiguur vooral herinneringen koestert. Het gebouw van Vroom & Dreesmann met de drogist daar bij, de Botermarkt, Grote Houtstraat, het Tuinlaantje. Daar zit dan nog een hele historie achter, van de wereld van het variété en haar handstand-bewegingen op het Bloemendaalse strand, tot aan de zoon die na de scheiding van de ene op de andere dag bij zijn vader werd geplaatst en zich daar verloren voelde.
Al met al een gloedvolle aftrap van het seizoen, waar zulk soort combinaties zeer welkom zijn. Op 19 december is het volgende concert dat in de Doopsgezinde Kerk aan de Frankestraat zal worden gehouden.
0 reacties