We dachten dat het slechts een paar maanden zou duren. We hoopten dat alles snel weer terug zou kunnen gaan naar ‘het oude normaal’. We hoopten op versoepeling in brede zin. Er was veel bereidheid en inleving. Er werd geklapt. Genoten van zonovergoten dagen. Er konden met inachtneming van strenge looproutes zelfs musea en kunstgalerieën worden bezocht. En ondanks al dat thuiswerken en ‘binnen blijven’ hebben we behoefte aan ‘buiten’. En niet in de laatste plaats behoefte aan kunst. Verheugd was ik toe ik bij de persmails las dat er een nieuwe Dreef expositie is in Paviljoen Welgelegen aan de Dreef. Titel: ‘Buiten’.
door Paul Lips
Ik neem u even mee terug naar 2014, toen kunstenaar Armando nieuw werk toonde in een expositieruimte aan de Bakenessergracht, een project-op-locatie van de Haarlemse kunstpaus Rob de Vries. Armando was 85 geworden en liet zien dat hij nog volop midden in het leven stond als beeldend kunstenaar. Er zat een anekdote aan vast. Want als hij in Nederland was – Armando woonde deels in Berlijn – dan deelde de kunstenaar een atelier met Sjoerd Buisman, destijds in Amsterdam. Toen Sjoerd Buisman naar Haarlem verkaste, ging Armando gewoon mee naar de Spaarnestad. Zo ging dat in de logica van Armando. Rob de Vries begeleidde hem en haalde dan voor elk een haring bij de viskraam, die ze smakelijk oppeuzelden. Daarnaast fungeerde De Vries als assistent, en hielp met het opzetten van het doek, het aangeven van de penselen en het draaien van het canvas. ”Armando begint aan het onderste deel van het schilderij, daarna draai ik het een halve slag, dan schildert hij verder en uiteindelijk draai ik het doek weer in de beginstand”, zei De Vries er over. Vervolgens begon Armando als een razende te schilderen.
In diezelfde periode werd Armando geïnterviewd door Frénk van der Linden voor het radioprogramma Kunststof van de NTR. ‘Ik heb voorlopig nog geen tijd om dood te gaan’, zegt Armando tegen het einde van het boeiende interview. Een fascinerende uitzending, soms met ongemakkelijke stiltes, die je hier kunt terugluisteren.
NTR – Kunststof Radio – Kunststof
Armando heeft inmiddels het tijdelijke voor het eeuwige verruild, dus terug naar het heden. In de nalatenschap van Armando vond Rob de Vries een toepasselijk, intrigerend gedicht.
BUITEN
Ga maar gauw naar buiten schuilen
denk aan een lange tocht,
het lampje binnen brandt niet meer.
Ga toch in de buitenlucht,
opdat er niemand is
die zich herkennen kan.
Blijf vooral onzichtbaar,
probeer de horizon te strelen
want de dreiging strompelt voorlopig door.
Ga maar vast,
de twijfel valt behoedzaam.
Armando
‘Buiten‘ uit ‘Toch nagelaten werk’.
Uitgeverij Augustus atlas/contact
2019 © Armando Stichting
Conservator van Paviljoen Welgelegen Simone Memel zegt aan de telefoon over Rob de Vries: ”Ik heb heerlijk met hem samengewerkt, dat mag je best vermelden.” Het is natuurlijk geweldig om een tentoonstelling in te richten met een man met een schat aan ervaring in de wereld van de beeldende kunst en met het maken van tentoonstellingen.
En voor dat we het weten wisselen Simone en ik van gedachten over het belang van buiten kunnen zijn, de straat op kunnen gaan, te kunnen wandelen in je eigen stad en omgeving. Simone Memel is zelf ook aan het wandelen geslagen, vertelt ze, en geniet dagelijks van de indrukken die ze opdoet in de stad. Je ziet steeds nieuwe dingen. Het geeft nieuwe creatieve energie. Ondanks de dreiging, die ‘strompelt voorlopig door’, zoals Armando schrijft.
Of de tentoonstelling ‘Buiten‘ binnenkort ook live mag worden bezichtigd moet worden afgewacht, legt Simone Memel uit. ”Het is in ieder geval fijn voor de deelnemende kunstenaars dat de expositie is ingericht. Het geeft positieve energie. Wat ons betreft zouden we graag open gaan, met inachtneming van de regels. We hadden al een looproute en maximaal tien mensen die binnen mochten kijken, dus dat is in het afgelopen jaar allemaal al keurig geregeld.”
Voorlopig is er het promofilmpje, waarin Rob de Vries het gedicht van Armando voordraagt en langs enkele van de werken wandelt. Bijzonder is het geschilderde werk van Nan Groot Antink uit Brabant, die niet schildert met verf uit tubes, maar zelf pigmenten uit natuurlijke elementen samenstelt. Tik de naam ‘Nan Groot Antink’ in op google en er komt een fascinerende manier van het maken van kunst tevoorschijn. Zelf menselijke urine wordt gebruikt voor het samenstellen van de gebruikte verf.
De tentoonstelling is vooralsnog niet te bezoeken. Hou de website in de gaten voor de ontwikkelingen.
De tentoonstelling ‘Buiten’ is samengesteld door curator Rob de Vries. Hij koos schilderijen, beelden en foto’s van:
ARMANDO, MARI BOEYEN, SJOERD BUISMAN, ADAM COLTON, KRIS VAN DESSEL, JASPER VAN DER GRAAF, NAN GROOT ANTINK, ROBERT SMIT, PIET TUYTEL
‘Buiten’: nieuwe expositie in provinciehuis – Provincie Noord-Holland (noord-holland.nl)
Hoe toepasselijk is het gedicht ‘Buiten’ van Armando in deze tijd, nu we ‘oorlog voeren’ (vreselijke uitdrukking van sommige bewindslieden) tegen het virus als een nieuwe dreiging. Hopelijk mag deze interessante expositie snel open.