Op de uitnodiging van de tentoonstelling ‘Composities’ van Tonneke Sengers is een grappige foto te zien: Tonneke die de ruimte van Castellvm Aqvae op Madurodam-schaalgrootte inricht met haar kunst. Zaterdagochtend was de drukbezochte opening, daar op het Kopje van Bloemendaal aan de Hoge Duin en Daalseweg. Er klonken mooie woorden en iedereen genoot. ‘Deze tentoonstelling is echt een cadeau voor mij’, aldus Tonneke. Maar: haast is geboden, want de expositie ‘Composities’ is enkel vandaag (zondag 5 februari) en zondag 12 februari nog te zien, tenzij op afspraak.
tekst: Paul Lips
fotografie: Remco van der Kruis
___________________________________
Twintig composities zijn er te zien, uitgevoerd met acrylverf op aluminium. Ze komen prachtig tot hun recht op de betonnen wand van de ronde reinwaterkelder die een mooie historie heeft in de watervoorziening van het dorp Bloemendaal. Veel werken in zwartwit, een enkele in kleur. Direct al klinken er opgetogen reacties van aanwezigen. Kunstlijn-curator Marion Reulen zoemt in op het werk ‘Dancing cubes without six pointed star‘: “In dat werk gebruikt Tonneke kleuren die je niet bij elkaar verwacht, zoals dat oranje, lichtblauw en turquoise. Dat maakt het extra bijzonder.”
Keramisch kunstenaar Wim Borst en ega Jos van der Geest zijn het er over eens: ‘Tonneke’s werk valt altijd op. Neem zo’n centrale jaarlijkse expositie van de Kunstlijn bij Kunst Centrum Haarlem: dat ene werk van haar springt er onmiddellijk uit.”
Jacques Overtoom kijkt naar de witte vlakken en mompelt: ‘Ik krijg bij zo’n werk ‘Black and white parallelograms transparent‘ (nummer 13) soms de neiging om het werk récht te gaan hangen. Maar dat is helemaal de bedoeling niet. Het móet juist dat effect geven. Dat het scheef líjkt te hangen is ook weer dat spel dat Tonneke met de kijker speelt.”
De bezoekers van de opening nemen de tijd om de werken rustig te observeren. De ruimtelijke effecten die telkens lijken te veranderen. Al een keer eerder spraken we Tonneke over de uitgangspunten in haar werk en de abstract-geometrische vormentaal. Dat verhaal kunt u hier lezen:
‘Castellvm Aqvae is een non-profit instelling zonder commissie. Er wordt rechtstreeks afgerekend met de kunstenaar, er is geen commissie. Als u iets wil kopen mag u een rode sticker nemen en die bij het kunstwerk plakken. Het is belangrijk dat u dat snel doet. Wie het eerst plakt, het eerst maalt”, legt medeorganisator Alice Brasser voorafgaand aan de opening door Hans den Hartog Jager uit.
“Wij hebben een ‘Tonneke’ thuis”, verklapt schrijver kunstcriticus Hans den Hartog Jager terwijl hij richting ‘nummer 18’ in de ruimte wijst. Een kleinere versie die overeenkomsten vertoont met ‘Dancing cubes without six pointed star‘ is in het bezit van de kunstkenner.
“En het grappige is: ik kijk er heel veel naar, elke keer sjouw ik er een beetje langs, je doet wat in huis. Met grote regelmaat wordt mijn blik weer gevangen en dan denk ik: wat gebeurt er allemaal hier? Het mooie is dat als je het ‘sec’ analyseert, dat het heel simpel lijkt. Je ziet zes kubussen in een cirkel hangen, en het rare is toch dat je de ervaring hebt dat ze zweven, dat ze stuiteren, dat ze zweven en om elkaar heen trekken. En dat ze ook heel veel diepte hebben. Ik kan daar heel erg lang naar blijven kijken. En dan zit er ook nog een prachtige lege ruimte in die ster, waarvan je denkt, hoe is die nu weer ontstaan, in perfecte symmetrie en harmonie.”
Den Hartog Jager legt het verband met de concrete kunst van Dekkers en Struycken en legt uit dat Sengers zich ook richt op buitenkunst, kunst in de openbare ruimte, en daarbij heel goed nadenkt over hoe ze een muurvlak naar haar hand kan zetten, en verschijnselen als een regenpijp zal integreren in haar kunstwerk. Tonneke speelt op allerlei manieren met de illusie van de werkelijkheid, stelt Den Hartog Jager. Ze speelt met lijnen en de open ruimtes daar achter. Vormen gaan zweven en komen los. Qua kleuren gebruikt Sengers nooit de primaire kleuren geel, rood en blauw, maar maakt onverwachte combinaties. “Tonneke creëert een heel eigen werkelijkheid waarin je kunt dwalen. Elke keer ontdek je nieuwe dingen en word je op het verkeerde been gezet. Kortom je denkt de werkelijkheid van Tonneke te kunnen bevatten en ondertussen blijft-ie maar uit je vingers glippen. Een grote prestatie.”
Onder het genot van een kopje koffie (het is immers nog ochtend) wandelen de aanwezigen langs de werken. Ook de niet toevallig aanwezige zanger/tekstdichter van een – onlangs met optredens gestopte – vermaarde Nederlandstalige rock ’n soulband geniet zichtbaar. Opvallend maar niet toevallig is het verzorgde karakter van de tentoonstelling: de opstelling, de informatie, de looplijst, alles tot in de puntjes verzorgd. Dat kun je wel aan deze organisatoren – onder leiding van Harry Swaak overlaten. ‘En nu maar snel stickers plakken’ is het devies. Deze zondag, volgende week zondag, of op afspraak.
Tonneke Sengers ‘COMPOSITIES’: zondag 5 februari 2023 van 11.00 – 17.00 Tevens open op zondag 12 februari van 11.00- 17.00 uur.
De expositie kan ook op afspraak worden bezichtigd.
Hoge Duin en Daalseweg 21 b | 2061 AE Bloemendaal | 06 53 711 015
Tonneke Sengers (@tonnekesengers) • Instagram-foto’s en -video’s
Goed werk Paul. prima tekst. Bedankt. Hoeveel lezers heb je? groet Jacques