Marten Janse is weliswaar woonachtig in Heemstede, maar vaak in Haarlem te vinden vanwege allerlei poëzie-initiatieven. Onlangs presenteerde hij zijn bundel ‘De witte spiegel’. Hij deed dat door middel van een wandeling met collega-dichters, die gevraagd werden iets voor te dragen. Niet toevallig, want Janse is wandelcoach van professie.
Een witte spiegel. Wat moet je daar nu mee, denk je als argeloze lezer bij het horen van die woorden. Kun je jezelf waarnemen in een witte spiegel? Of lijkt een witte spiegel op een schilderij van de Amerikaanse abstract-expressionistische kunstenaar Robert Ryman, die bijna volledig witte werken penseelde.
Bij het begrip ‘wit’ kunnen wellicht associaties ontstaan met ‘The White Album’ van The Beatles, en de legendarische hoes die ontworpen werd door de Britse kunstenaar Richard Hamilton. John Lennon en Yoko Ono gebruikten de kleur wit daarna veelvuldig in allerlei kunstuitingen en interieurs, of de witte piano waarachter Lennon ‘Imagine’ zong.
De witte spiegel
Toon mij twaalf rechte lijnen
Laat mij over een zebra lopen
met muzikanten van vroeger
Geef mij een scherp beeld van
wie ik ben Zeg dan dat je mij
kent, gesproken en begrepen
hebt, dat je een slip van mijn
mantel hebt aangeraakt en
hoe dat voelde Ik laat voor jou
mijn baard staan en wandel op
sandalen Je zult je thuis voelen
bij mij Dat je weet wie ik ben
zal jou helpen Dat je geholpen
bent door mij, dat helpt mij weer
(c) Marten Janse
Rechte lijnen, de lijnen van een voetgangersoversteekplaats. De lijnen bestaan bij de aanwezigheid van witte vlakken op het wegdek. ‘De muzikanten van vroeger’ zijn in dit geval natuurlijk The Beatles, die voor de hoes van het album ‘Abbey Road’ over het zebrapad van de gelijknamige weg wandelden.
Marten Janse wandelt zelf als dichter al vele jaren rond in het Haarlemse. Hij is inmiddels voorzitter van de Haarlemse Dichtlijn, en heeft gezorgd dat er structuur in die organisatie is gebracht. Als wandelcoach verdiept Janse zich in de persoon met wie hij een tocht maakt door de Amsterdamse Waterleidingduinen. Hij helpt de wandelpartner ‘de regie terug te vinden over het eigen levensverhaal’ zoals hij op zijn site schrijft. In het gedicht vraagt hij of de lezer (of medewandelaar) ‘een scherp beeld van wie ik ben’ wil geven.
De dichter wil dat de medewandelaar zich thuis voelt. De dichter laat zijn baard staan en wandelt op sandalen. Een baard en sandalen, daarbij kun je natuurlijk denken aan Jezus Christus, die tochten maakte met Zijn apostelen en hen confronteerde met menselijke tekortkomingen en het gebrek aan vertrouwen (tijdens een wandeling op het omstuimige water van een meer of zee).
‘Je zult je thuis voelen bij mij’ zegt de dichter, die er aan toevoegt dat het hém helpt als hij iets voor de ander kan betekenen. Hij reikt een helpende hand.
Wie de zee kent, vanaf de rotsen, bulderend
van eb naar vloed, weet wat rust is, slaaprijk
Wie de storm heeft gehoord, aankomend van
verre en geproefd heeft wat behouden is, is
gezegend
(fragment uit: ‘Daedalus aan zee)
‘De witte spiegel’ is een interessante en mooie bundel. Je hóórt Marten Janse de gedichten voordragen, met welluidende stem, in een perfect ritme.
Mooi taalgebruik (minder cryptisch, zoals de dichter zelf zegt), en achter de horizon gloort het licht. Zoals in het laatste vers van de bundel:
Nieuw avontuur
Na een blik in de spiegel
verander je van perspectief
van vechter naar vluchter
Ik schuif de zwarte doek
op z’n plaats en deel zak-
doeken uit, droog tranen
Als herten door het woud
vinden we ons pad naar de
einder, zien de zon opkomen
‘De witte spiegel’, Marten Janse, euro 15,00.
ISBN9789462547971
Verkrijgbaar bij diverse boekhandels in Haarlem en omstreken.
Meer informatie via:
http://home.planet.nl/~mrtjanse/
http://www.wandelcoaching.trans-3.nl/
TEKST: PAUL LIPS
0 reacties