Sinds lange tijd houdt de Kunstacademie Haarlem aan de Kleine Houtweg weer eens een zogeheten Docentenexpositie. Te zien tijdens dit eerste Kunstlijnweekend van 5 en 6 november. Vanwege de lessen die ook deze week gewoon doorgang vinden is de tentoonstelling pas op vrijdag ingericht. Spaarnestroom voelde drie docenten aan de tand en kwam er ook nog een paar tegen tijdens het inrichten.
door Paul Lips
(uitgelichte foto: werk van Rob Visje)
Het is altijd een fijne belevenis om het statige pand aan de Kleine Houtweg te betreden. Op de begane grond is door het raam te zien hoe docent Rob Visje druk in de weer is met zijn studenten. Eerst maar eens naar boven dan, waar op de eerste verdieping leerlingen van Mariël van Schravendijk bezig zijn om kunst te maken van uit elkaar gehaalde onderdelen van een stoel. Mariël doceert sinds 2018 de zogeheten ‘ruimtelijke kunst’ op de academie. Daarnaast is ze docent aan het mbo en ontwerpt ook decors voor met name dansvoorstellingen.
___________________________________
“Ruimtelijke kunst vind ik qua kunst persoonlijk het leukste wat er is. Het is ingewikkelder dan schilderen op het platte vlak. Ruimtelijke kunst moet van alle kanten kloppen, je moet er immers omheen kunnen lopen. Het vergt een andere manier van kijken.
Hakken of beeldhouwen doen we hier niet. Verder kun je met heel uiteenlopende materialen werken, alles wat je zou willen eigenlijk. We gebruiken van alles, afvalmaterialen, karton, papier, stoffen, draad, hout enzovoort. Voor de huidige opdracht waar de studenten mee bezig zijn hebben we stoelen uit elkaar gehaald.
Interessant is ook om de kijker de zintuigen te laten gebruiken, zoals te zien bij de tentoonstelling van Giuseppe Penone in museum Voorlinden. Daar heb ik onlangs nog gelopen over een marmeren vloer bewerkt met nerven. Met de schoenen uit, zodat de ervaring zintuigelijk wordt. Ja, die tentoonstelling is een aanrader.
Aan de Kunstacademie Haarlem ben ik zelf ook afgestudeerd. Wat mij betreft een inmiddels onmisbaar instituut in deze regio. Het is leuk om mee te doen aan de docentenexpositie. Mijn eigen werk bestaat uit familieportretten, ik werk met stoelen, draad, spiegels en schaduw. De ruimtelijke werken symboliseren de verhoudingen binnen een familie, waarvan je dingen aan de oppervlakte kunt waarnemen maar waar ook veel verborgen blijft.”
Op de zolderverdieping wordt intensief geschilderd onder leiding van docent Pieter Kusters. Kusters stimuleert zijn studenten om vooral de ‘eigen eigenwijze visie’ te ontwikkelen. ‘Kijken is een werkwoord’, is zijn stelling. Vooraf overhandigt Kusters zijn studenten een geprint papier met daarop associatieve zinnen. Daar kunnen titelsuggesties voor te maken werken op staan, maar ook vrije gedachten die de student kunnen bewegen een vooral persoonlijk werk te gaan schilderen.
_______________________________________
“Wat ik ga tonen op de Docentenexpositie staat beneden, dat wordt vrijdag opgehangen. Maar je kunt wel dingen van me vinden via google hoor. Ik word vertegenwoordigd door galerie Cokkie Snoei in Rotterdam. Daar zit ik al zo’n beetje vanaf het begin bij. Ik kreeg een opleiding aan Ateliers ’63 aan de Zijlvest, waar nu het Patronaat zit. Dat was heftig toen. Studenten werden kneiterhard beoordeeld door de enorm kritische docenten. Dan moest je vervolgens wel naar het café om uit te huilen, haha. Je kreeg gewoon telkens op je flikker. Een keer in de week kwamen ze langs en dan was het bal. Maar ik had een docent die niet zo snoeihard opereerde. Dat was Jan Dibbets. Die keek gewoon heel goed. Van hem heb ik heel veel geleerd. Veel van zijn eigen werken zijn nog steeds fascinerend, zoals zijn ‘perspectiefcorrecties’.
Ik ben beeldend kunstenaar maar geeft ook les op bijvoorbeeld de Rietveld Academie. Op de Rietveld begeleid ik ook de eindexamens. Ik denk dat ik op deze academie nu zo’n jaar of acht lesgeef. Dat bevalt me goed. Wat ik hier wel een klein beetje mis – zonder de academie tekort te doen – is het aspect van de performance. De kunst-performance. Dingen zoals Bas Jan Ader vroeger deed, met dat vallen van een dak. Maar misschien kan deze academie een beetje uitbreiden in die performance-richting. Verder stimuleer ik de studenten om hun eigen kunstzinnige identiteit te ontdekken. Dat is best een zware weg en vereist veel concentratie. Maar er gebeurt van alles hier in dit gebouw en dat is mooi.”
___________________________________
Op de begane grond heeft docent Rob Visje tussen alle aanwijzingen door een momentje om iets over zijn werk te vertellen. Van Rob Visje is de inmiddels befaamde uitspraak ‘Beuken met verf’ die beeldend kunstenaar Roel Eijsberg onlangs nog als uithangbord gebruikte voor een expositie in het Naaiatelier. Lekker beuken met die materie, een fijn uitgangspunt.
“Ja, dat beuken met verf is natuurlijk figuurlijk. Maar het gaat er om dat jij jou eigen toets ontwikkelt. Kijk, poppetjes natekenen kan in principe iedereen. Maar vrij schilderen is iets dat je kunt ontwikkelen.
Ik ben al heel lang docent aan deze kunstacademie. Pieter Berkhout en ik zaten allebei op de Rietveld Academie, en niet lang daarna hadden hij en Fokelien deze academie opgericht. Dus ongeveer een jaar na de start kwam ik er bij.
De werken die ik ga tonen tijdens de Docentenexpo zijn taferelen waar vaak een weerspiegeling op te zien is. Foto’s uit de actualiteit vormen regelmatig de basis voor een schilderij. Je ziet een of meerdere figuren in een tafereel waarbij het lijkt alsof het net heeft geregend over dat de boel is overstroomd. Maar in de weerspiegeling is dan iets anders te zien. Op het eerste gezicht zul je dat als kijker waarschijnlijk niet waarnemen. Maar dat hoeft ook niet, als je de sfeer maar voelt.
Een ander thema dat me boeit is de architectuurstroming van het Brutalisme. Betonnen gebouwen in strenge vormen, die ik dan weer combineer met allerlei andere figuren. Ik verklooi het als het ware door er andere dingen bij te schilderen. Of door elkaar heen. Een beetje Francis Bacon-achtig? Dat beschouw ik als een compliment, dat is een kunstenaar die ik bewonder.
Mijn werk hoef ik niet zo nodig overal op sociale media zoals instagram te laten zien. Zo af en toe plaats ik iets. Maar het gevaar is dat je alles dan al weggeeft en dat mensen er kennis van nemen en niet meer komen kijken. Dus wat mij betreft: als je nieuwsgierig geworden bent, kom gewoon kijken.”
Docentenexpositie Kunstacademie Haarlem, Kleine Houtweg 47, zaterdag 5 en zondag 6 november 2022 van 10.00 tot 16.00 uur. Exposanten: Joke Breemouer, Pieter Berkhout, Margreet Bouman, Ike van Cleeff, Patrick Deen, Fokelien Faber, Fook Hali, Mila Joling, Harke Kazemier, Simon Konijn, Pieter Kusters, Philip van Tol, Rob Visje, Mariël van Schravendijk, Marianne Vrijdaghs.
___________________________
TOEGIFT:
“Fokelien Faber is mijn tante, ik heet Fook, die naam komt van Fokelien”, vertelt Fook Hali die foto’s op klein formaat tentoonstelt en ook geassembleerde kikkertjes laat zien. Ondertussen dubt Fokelien over het haar werk het beste tot zijn recht komt. Zij maakt figuren die zijn opgebouwd uit opgedroogde verfbladders van paletten. Fook en Fokelien hebben even tijd voor een gezamenlijke foto. Ondertussen wijst Fook op het werk ‘Stilte in de gekleurde wereld van plastic’ van Joke Breemouer, ook alweer twintig jaar docent aan de academie. Fook: “Die foto van Joke’s werk zou je wel bij dit artikel moeten plaatsen vind ik. Het is toch geweldig dat de directeur van de Kunstlijn Haarlem hier docent is en ook nog zelf mooie schilderijen maakt?”
0 reacties