‘Goede raad is kunst in Velsen-Zuid’: een boeiende tentoonstelling van zes uiteenlopende kunstenaars

Goede raad is duur. Goede raad is kunst. Dat geldt zeker voor de zes exposanten van wie momenteel werk te bewonderen valt in Het Raadhuis voor de Kunst aan de Torenstraat in Velsen-Zuid: Ellen Kuijl, Jasmijn Tolk, Annemarie Sybrandy, Herbert Immer Willems, Jan van den Bos en Otto Moison. Daar mag je als Spaarnestadbewoner gerust even voor buiten je comfortzone stappen.

door Paul Lips

Het Raadhuis voor de Kunst is een fijne plek. Ateliers, de mooie centrale hal en boven nog een prachtig trappenhuis met eerste verdieping. Er is bijkans geen betere bestemming te bedenken voor zo’n monumentaal gebouw, het voormalige dorpsraadhuis, dat gereedkwam in 1907. Bij binnenkomst val je als bezoeker meteen met je neus in de boter. De objecten van Jan van den Bos springen in het oog. “De beelden die ik maak zijn heel basaal zonder diepgaande filosofieën”, schrijft hij op zijn website. De werken ontstaan uit krabbeltjes die Van den Bos voortdurend maakt en die hij meestal eerst in karton uitwerkt, om er vervolgens een definitieve vorm aan te geven in staal, messing of zinkplaat. De kunstenaar in gevecht met het stugge materiaal.

‘Oloïde’ van Jan van den Bos

Zandvoorter Jan van den Bos wijst me op een beeldhouwwerk dat hij omschrijft als een ‘oloïde’. “Zoek maar op Wikipedia, de vorm is uitgevonden door een Zwitserse natuurkundige. Kijk, je kunt het object ook rollen.”
De ‘oloïde’ blijkt te zijn uitgevonden door de uitvinder, wiskundige en kunstenaar Paul Schatz, leer ik. De oloïde wordt gekenmerkt door een tuimelende beweging waarmee hij zich voortbeweegt over een plat vlak. Dat gaat overigens niet vanzelf, daar moet je het object een handje bij helpen. De oloïde die Van den Bos heeft vervaardigd lijkt een kegel, maar is dat niet helemaal. De vorm is prachtig.
Ernaast staat een object dat een boom voorstelt, gemaakt van reststukjes zink. “die knip ik en dan stel ik de kroon van zo’n boom samen. Dat is spannend, want je weet nooit hoe het uitpakt en of je er goed mee uitkomt.”

‘Gold and Blue’, Annemarie Sybrandy

Elders in de ruimte bevinden zich de objecten van Annemarie Sybrandy, ook al zo’n veelzijdige creatieveling. Velen kennen Annemarie als begenadigd mozaïek-kunstenaar die overal en nergens de publieke ruimte opvrolijkt met haar kunstwerken. Daarnaast vindt zij tijd om vrij werk te maken, waarbij de (soms kitscherige) restscherven en nog meer prullaria een rol vinden in nieuwe objecten. Het zijn handzame, staande sculpturen die – mede door de titels, zoals ‘High Tea’ en ‘Koetje in de wei’ – een glimlach opwekken bij de kijker. De eerste objecten links in de hal imponeren onmiddellijk, maar gaandeweg blijkt dat Sybrandy er op de eerste verdieping nog veel meer heeft tentoongesteld. Vlak vóór de gewenning intreedt bevindt zich in een van de kozijnen dan het werk ‘Scherven van het Oude Slot’ dat ineens ruiger, experimenteler en verrassender oogt. Inclusief gevonden pijpenstelen. Het materiaal zal Sybrandy opgegraven hebben bij Het Oude Slot in Heemstede, een interessante historische plek.

werk van Otto Moison: ‘Lopen op kasseien’

Het leuke van deze tentoonstelling is dat je vanaf het moment dat je het raadhuis binnenwandelt wordt verrast, of het nu de foto’s aan de wanden van Otto Moison betreft of de blijmoedige glasobjecten van Ellen Kuijl. Of neem die kleurrijke schilderijen van Herbert Immer Willems, die het thema ‘heemding’ verbeelden: landschapsplekken waar harmonie heerst en geen ruimte is voor oorlog of andere narigheid, kortom een plek waar een mens graag zou willen vertoeven, geschilderd in een aangename, enigszins naïeve stijl. Vaak aan de rand van een zee met in de directe nabijheid een rood-witte vuurtoren. Herbert nodigde Otto Moison uit om met zijn foto’s deel te nemen aan deze expositie.
Moison is een observator, die interessante beelden of momenten vastlegt, beelden die in de snelheid van het moment verloren dreigen te raken. Een deel van een straat, passerende individuen, een raam van een treinstel, een straatbeeld in Scandinavië. Bij Moison worden deze ogenschijnlijk achteloos geschoten beelden een soort straatpoëzie. En dan is er nog die foto die Moison waarschijnlijk maakte in een museum. Het is een foto van een jongeman (van de achterzijde gezien) die het schilderij ‘La réproduction interdite‘ bekijkt. Op dat mysterieuze schilderij portretteerde René Magritte de Engelsman Edward James, een rijke aristocraat en surrealistisch dichter. Het is het beroemde beeld van een heerschap dat voor een spiegel staat. In het spiegelbeeld beziet de man… zijn achterkant. Otto Moison vond kennelijk een op Edward James gelijkende jongeman waardoor het Droste-effect maximaal wordt bereikt.

En dan is er fotografe Jasmijn Tolk met haar sprookjesserie ‘Les Petites‘. Meisjes van een jaar of zeven die ‘niet vies zijn van een kikkertje of vogeltje’, zoals Tolk het zelf omschrijft. Ze ogen wonderwel volwassen, deze jongedames. Ze zijn in de weer met ‘iets’. De kijker mag zelf associëren. Elementen uit bestaande sprookjes en fantasieverhalen komen terug in het beeld. Verwijzingen naar ‘Alice in Wonderland‘, ‘Het Lelijke Jonge Eendje‘ en ‘De Kikkerkoningin‘ en nog veel meer, zowel in zwartwit als in kleur. Dat tiepje dat een ekster (aan een touwtje) aanspoort om ‘Brieven aan de Koningin‘ te bezorgen is onweerstaanbaar en geeft tegelijkertijd een Hitchcock-feel. Jasmijn kan er prachtig over vertellen en wijst op sommige details, zoals de konijnenfiguur die meer geïnteresseerd lijkt in de wortel dan in het dansje, of dat ene pinkje dat nét wordt opgeheven. Ander werk van Jasmijn Tolk zal trouwens te zien zijn tijdens de Kunstlijn in het pand van De Hoofdwacht, daarbij gaat het om klassieke stillevens in de sfeer van Pieter Claesz. Dat is iets om alvast naar uit te zien.
Vooralsnog raad ik iedereen aan om de fiets of auto te pakken en zich spoorslags richting Velsen-Zuid te begeven. Geopend op vrijdag-, zaterdag- en zondagmiddag. Want goede raad is kunst.

foto’s van Jasmijn Tolk

Tentoonstelling ‘Goede raad is kunst’ in Het Raadhuis voor de Kunst, Torenstraat 7, Velsen-Zuid. Geopend op vrijdag, zaterdag en zondag van 13.00 – 17.00 u. Tot en met eind oktober.