Artificial Intelligence is de komende weken het thema bij Kunst Centrum Haarlem. Een bijzonder fenomeen waarbij de grens tussen ‘echt’ en ‘onecht’ vervaagt. De mogelijkheden zijn ongekend. Werk van vijf kunstenaars is te zien: David Vijsma, Dimitry van den Berg, Maxime Dupont, Jaxon Nash en Maximilian Hoekstra. Paul snapt nog weinig van het technische en artistieke proces maar probeert er desalniettemin op dit kunstplatform enige regels aan te wijden.
door Paul Lips
omslag: ‘Plastic Pores’, Dimitry van den Berg
Ze hebben elkaar nog niet eerder ontmoet. David Vijsma en Dimitry van den Berg. Maar nu komt het er dan toch eindelijk van. Locatie: de bovenzaal van PleKk aan de Wagenweg, waar ook directeur van Kunst Centrum Haarlem Marina Raymakers aanschuift voor een gedachtewisseling over ‘ai’ oftewel AI. Kunstmatige intelligentie. Artificial intelligence in het engels. Er is veel over te doen momenteel. De ontwikkelingen gaan razendsnel en de vraag is: moet je als overheid ingrijpen in de processen of alles als een stroom lava over je heen laten komen. David en Dimitry slaan de handen ineen en komen met een gezamenlijke tentoonstelling, in samenwerking met Dead End Gallery Amsterdam.

Overleg. (foto pl)
Dimitry is sinds 2022 bezig met ai. De ontwikkelingen gaan razendsnel en elke dag is er wel iets waar je mee aan de slag kunt, zegt hij. Van den Berg is heel snel geïnspireerd. “Je kunt het overal doen, op je iPad, op elke plek waar je maar bent. Dat kan meteen een weerslag geven van je emoties en wat je wil delen met de wereld. Kunstmatige intelligentie reflecteert wie wij zijn. De snelheid waarmee je dingen kan maken, is geweldig. Maar het is ook wel heel veel, soms. Het gaat inderdaad maar door allemaal.”
“Voor mij gaat kunst sowieso over de menselijke conditie, la condition humaine. Daarom staan er meestal wel mensen op mijn kunstwerken. Ik wil proberen om er het beste uit te halen, er is zóveel mogelijk. Ik wil er goed in worden, maar je moet wel weten hoe het werkt natuurlijk.”

Dimitry van den Berg: ‘Je kunt het overal doen, op je iPad, op elke plek waar je maar bent’. (foto pl)
Vervolgens ontstaat er een tweegesprek tussen David en Dimitry waarbij ontelbare computertermen over tafel vliegen. Een waar abracadabra voor een leek als ondergetekende. Ondertussen wordt er ook gefilosofeerd over de titel van de tentoonstelling. “AI komt naar u toe deze zomer“, klinkt het. Een mooie, volgens David, die sinds zijn prille jeugd wel iets heeft met de voormalige zeezender Veronica. ‘De zomer van AI‘. Ook een mogelijkheid. Want A.I. Is natuurlijk eigenlijk één grote speelgoedwinkel, weten de aanwezigen. Het is ongekend hoe AI-kunstenaars weten te spelen met realiteiten, buitenaards-aandoende fenomenen en andere verschijnselen die je doen glimlachen maar ook koude rillingen kunnen bezorgen.
Het leuke (en goede) is dat Marina Raymakers zich als directeur van het kunstcentrum ook interesseert voor de nieuwste ontwikkelingen op het kunstfront. Dat bleek al eerder tijdens de expositie ‘TATATATA‘ die ging over jonge kunstenaars die zich lieten inspireren door het fenomeen Tata Steel ten opzichte van het klimaat en de directe omgeving.
Het is een bijzonder verschijnsel, dat ai. Alleen de schrijfwijze al laat onze hersens kraken. Want als je het met hoofdletter schrijft zou je in plaats van AI ook ‘AL‘ kunnen lezen. Vandaar dat Kunst Centrum Haarlem er puntjes tussen plaatst: A.I.
Dat blijkt al enige tijd later – nu dus – het persbericht van de tentoonstelling is verschenen met als titel ‘Artistieke Impact‘. ‘Alle kunstwerken zijn met behulp van Artificiële Intelligentie en algoritmes gecreëerd’, valt er te lezen. De expositie is nu reeds te zien, de officiële opening is op zaterdagmiddag 8 juli om 15.00 uur.
Maar eerst nog even dit. Toevallig was ik woensdag in de gelegenheid om alvast een snelle blik te werpen, en die blik viel zeker niet tegen. Verrast ben ik door de nieuwe werken die David Vijsma voor deze tentoonstelling maakte, door de sfeervolle voorstellingen van Dimitry van van Berg en door de werken van drie door A.I. gecreëerde kunstenaars: Maxime Dupont, Jaxon Nash en Maximilian Hoekstra. De laatste drie zijn geleverd door Dead End Gallery in Amsterdam. Bestaan ze echt? Zijn ze fake-news? Dat is een mysterie. Het kan allemaal in de huidige tijd, hoewel je benieuwd mag zijn hoe een medium als Facebook met zulke verschijnselen omgaat.
Dimitry van den Berg creëert individuen die zich in al dan niet bestaande decors bevinden. Vaak in zwartwit, soms met beperkte kleuren. Ze doen denken aan film-stills. Eentje springt er voor mij uit: de figuur met een gigantische gatenkaas op het hoofd, zo eentje waar Johan Cruijff vast vrolijk van geworden zou zijn. Op de plek waar neus en mond zich bevinden lijkt er een stuk uitgesneden in een langwerpige driehoek, zoals je ze ook bij Het Oude Zuivelhuis aan de Kleverparkweg kunt scoren. In feite zijn wij allen in dit universum slechts passanten in de vorm van een gatenkaas. Zo, probeer deze door mij bedachte zinsnede maar eens met behulp van ai te creëeren.

De bewerking van de wereldberoemde ‘kus-foto’ door David Vijsma
Bij David Vijsma is te zien hoe hij een wereldberoemde foto heeft bewerkt met artificial intelligence. Het is de foto van het kussend stel dat zich voor het stadhuis in Parijs onbespied waant. Een suggestie die niet helemaal klopt, want fotograaf Robert Doisneau (1912-1994) had deze theaterstudenten al iets eerder op de dag zien zoenen in een café en hen een gage aangeboden om de kus nog eens over te doen, op straat. De foto staat symbool voor de lente in de stad van de liefde en werd in 1950 gepubliceerd in het Amerikaanse weekblad LIFE. Uiteraard zijn er na het latere commerciële succes van deze foto allerlei figuren opgestaan die een financiële vergoeding eisten, een traditie in de stijl van Anastasia en de Romanov-dynastie. David Vijsma maakte er verschillende bewerkingen van, waarvan de meest kleurrijke hopelijk ook nog te zien zal zijn aan de Gedempte Oude Gracht. Het is heerlijk te zien om te zien hoe Vijsma speelt met werkelijkheden en zijn ongebreidelde fantasie de vrije loop laat (Vijsma heeft inmiddels in Haarlem zelfs een eigen AI Museum!). Evenals bij Dimitry van den Berg en de drie bij Dead End Gallery gerekruteerde kunstenaars gaan er werelden open en komen er geesten uit flessen.
‘Artistieke Impact’, tot en met 26 augustus bij Kunst Centrum Haarlem, Gedempte Oude Gracht 117-121. Open van dinsdag t/m zaterdag van 11.00 -17.00 uur. In augustus gesloten op de dinsdag.
Artistieke Impact – Kunst Centrum Haarlem (kunstcentrum-haarlem.nl)
David Vijsma (@david_vijsma) | Instagram
Dimitry van den Berg (@dimitryvandenberg) | Instagram
Dead End Gallery Amsterdam (@deadendaigallery) | Instagram

‘Twins’ van Maxime Dupont (foto Dead End Gallery)
0 reacties