Oud-Haarlemmer Niek Vink is theatermaker, communicatietrainer, assessment-acteur en auteur. Met zijn vrouw Yolanda de Greeuw schreef hij het boek ‘De Seriepester Ontmaskerd – loskomen uit de greep van narcistisch misbruik thuis en op het werk’, dat onlangs uitkwam. Het duo duikt in de psyche van de pester én biedt aanknopingspunten voor de slachtoffers. Het is gebaseerd op eigen ervaringen. ‘Als je gaat zoeken op literatuur over het fenomeen ‘seriepesten’ dan is daar weinig over bekend, vandaar dat wij vonden dat we met een boek moesten komen’, aldus Vink.
door Paul Lips
Even een sprong in de tijd. We schrijven 1972, de Maria Mavo aan de Koningstraat in Haarlem. De tweeling Niek en Martin Vink is blijven zitten in de tweede klas, en daardoor zitten we zo nu en dan bij elkaar in de les. De broers wonen in Schalkwijk (Meerwijk) en laten merken dat ze niet al te veel op hebben met autoritaire manieren van lesgeven. Docenten die een lossere aanpak prefereren (zoals Jules van der Veldt, Marisca Brinkmann-Reynders en Rob Merks) hebben de voorkeur. Met Niek en Martin Vink kun je lachen. Ze zijn niet de beste leerlingen maar hebben een brede interesse. In die periode komt een groepje leerlingen regelmatig thuis bij biologiedocente Edith Otten in De Vijfhoek. Zij krijgt een relatie met poppenspeler Rien Baartmans (1937-1993), die op het Hasselaersplein woont, waar Theater Merlijn – bekend van Rikkie en Slingertje – is gevestigd. Niek Vink is er kind aan huis en ‘gaat nooit meer weg’, zoals hij zelf verklaart. “Rien was mijn theatervader”, zegt hij er nu over. “Van Rien heb ik alle wetmatigheden van theatermaken geleerd. Rien werkte als handpoppenspeler ook met Javaanse wajangpoppen en gamelanmuziek.” De interesse in het maken van theater is aangewakkerd. Niek Vink doet auditie op de Theaterschool en kiest voor de regisseursopleiding, waar hij wordt aangenomen. Van 1983 tot 1989 studeert hij daar. Direct na zijn afstuderen komt het Werkteater in beeld.
Rien Baartmans (archief fotopersbureau De Boer)
Niek, hoe ging dat bij het Werkteater?
“Het was de periode – eind jaren tachtig – dat de structurele overheidssubsidie voor het Werkteater afliep. Een subsidie die in de periode Marga Klompé – midden jaren zeventig – was toegekend. De eerste lichting acteurs van het Werkteater (met onder anderen Hans Man in ’t Veld, Joop Admiraal, Shireen Strooker en Olga Zuiderhoek) maakte een lange tijd maatschappelijk relevant theater. Baanbrekend. Experimentele stukken gebaseerd op improvisatie. De Actie Tomaat was immers geweest en theatermakers zochten begin jaren zeventig naar nieuwe vormen. Het Werkteater speelde vaak op locatie. In ziekenhuizen of gevangenissen, of tijdens evenementen. Het was laagdrempelig en soms behoorlijk confronterend. Eind jaren tachtig was Han Vije de zakelijk leider. Hij stelde de vraag aan de groep: wat doen we, het Werkteater opheffen of doorgaan? Toen is besloten in opdracht te gaan werken zoals voor provincies en bedrijfsleven, waardoor er inkomsten konden worden gegenereerd. Ik was zowel regisseur als acteur, ik kon allebei. Ik heb mij toen bekwaamd in het maken en spelen van avondvullende theatervoorstellingen met als doel samenwerkingsvraagstukken bespreekbaar en inzichtelijk te maken. Het was een leerzame en inspirerende tijd.”
Inmiddels ben je zelfstandige?
“In 2002 ben ik gestopt bij het Werkteater. Ik was sinds 1991 zelfstandig ondernemer en nadat Yolanda en ik trouwden, wij hadden elkaar bij het Werkteater ontmoet, richtten wij onze maatschap op. Die bestaat nog steeds. Via Hoofddorp kwamen wij in Haarlem terecht en sinds 2016 wonen wij in Den Helder. Het is daar betaalbaar, aan zee, ruimte en rust. Een geweldige plek. De laatste tien jaar werk ik voornamelijk als assessmentacteur in opdracht van een aantal opdrachtgevers. Vanaf het begin van de Covid-epidemie werken Yolanda en ik online. We hebben een studiootje op zolder én een in de tuin.”
Hoe kwamen jullie op het idee voor het schrijven van een boek over het fenomeen ‘seriepesten’?
“Acht jaar geleden kwamen wij er hardhandig mee in aanraking. Zowel op het werk als in de privésfeer hadden mensen het op ons voorzien. Vaak is het dan zo dat in eerste instantie niemand je gelooft als je daar over vertelt. In 2015 maakten wij een website over seriepesten en toen steeds meer mensen contact met ons zochten, besloten we er een boek over te gaan schrijven. Om daarmee aandacht te vragen voor dit fenomeen. In het buitenland is er iets meer bekendheid over en vind je het onder ‘serial bullying’. We hebben geprobeerd het beeldend te beschrijven, daar helpt onze theaterachtergrond uiteraard ook bij. In het boek beschrijven we wat pesten eigenlijk inhoudt, wat de impact en betekenis ervan is. Het gaat vaak om figuren die er op uit zijn om jouw bestaan te ondermijnen en daar anderen voor in zetten. Meedogenloos. Kijk, een plagerijtje, dat doen we allemaal wel eens. Maar seriepesters hebben de intentie andere mensen kapot te maken. Ze stoppen niet en zijn niet aan te spreken op hun gedrag. Gewetenloosheid speelt hier een rol in. En ben je eenmaal een doelwit, altijd een doelwit. Als je ze er op aanspreekt dan schalen ze op en intensiveert het ondermijnen zich. We leggen uit wat pesten en psychisch geweld met narcisme en psychopathie te maken hebben. Dat er daarmee individuele levens worden ontregeld en organisaties en families in hun ziel worden geraakt. De eerste reacties op het boek zijn goed; lezers zeggen zich er in te herkennen. En de eerst recensies zijn positief.”
‘De Seriepester Ontmaskerd – loskomen uit de greep van narcistisch misbruik thuis en op het werk’ door Yolanda de Greeuw en Niek Vink, uitgeverij Philotes, euro 22,50.
ISBN 9789090351940
0 reacties