Hoe vergaat het Henrike van Engelenburg van Van Engelenburg Theaterproducties aan de Van Ostadestraat (Kleverpark) in Haarlem-Noord? Tijd voor een wandeling door het zonovergoten Bloemendaalse Bos. Mét Henrike en haar trouwe hond Duffie, die inmiddels de artiestennaam ‘Koekeloere’ aangemeten heeft gekregen. Koekeloere zorgt voor positiviteit. En optimisme is hard nodig tijdens deze coronapandemie.
door Paul Lips
Het rijke culturele leven is praktisch volledig tot stilstand gekomen. Waren er vorig jaar hier en daar nog voorstellingen voor slechts enkele personen mogelijk, na de lockdown van december afgelopen jaar konden ook zúlke bijeenkomsten vooralsnog als taboe worden beschouwd. Impresariaten, makers, zalen, producenten, technici, allemaal hebben ze het zwaar. Een triest bericht op de Facebookpagina van Henrike van Engelenburg – begin februari – trok mijn aandacht:
Vorige week hebben we plaatsgemaakt voor een ander. Ons kantoor is voor hem leeg geruimd. De één floreert in deze crisis, de ander worstelt. Zo zet je samen meer dan een miljoen om, zo zijn we blij met driehonderd euro. Van het een op het andere moment. Buiten je schuld om.
Na bijna 25 jaar bestieren we ons werk weer vanuit huis. Zoals ik begon in mijn studentenkamer op de Ina Boudier Bakkerlaan in Utrecht, zo zit ik weer achter mijn bureautje thuis.
MAAR… de omstandigheden zijn íets anders: meer vierkante meters dan toen (twaalf keer meer), een tuin in plaats van een balkonnetje, minder huisgenoten (drie keer minder), slimme huisdieren (die had ik toen waarschijnlijk ook), ik doe het niet alleen (collega’s werken ook vanuit huis) en het allerbelangrijkste, ik weet wat ik wil en vooral wat ik niet wil. Ik ken mijn kracht en mijn onvermogen.
Deze periode van stilstand biedt mij onverwacht ruimte, een overzichtelijke toekomst van vrijelijk schrijven, regisseren en spreken. Hoe ziet #Koekeloere dat?
Even terug naar halverwege de jaren negentig. Dan start Van Engelenburg haar impresariaat en productiebureau. Eerst nog vanuit een studentenkamer in Utrecht, later aan de Haarlemse Van Ostadestraat. Jeugdliteratuur is het vertrekpunt voor allerlei prachtige theatervoorstellingen, zoals ‘De Kleine Kapitein‘ (naar de boeken van Paul Biegel), ‘Achtste groepers huilen niet‘ en ‘Oorlogsgeheimen‘ (naar de boeken van Jacques Vriens). Het gaat voor de wind, de foto’s op haar website getuigen daar van. Of het nu een zandtekenaar betreft, een creatieve singer-songwriter of zelfs die ouwe mopperkont Gerard Cox, Henrike weet ze te stimuleren tot grote kunsten. ‘Rasondernemer’, ‘een creatief tot op het bot’, ‘ideeënfontein en bouwer’ zijn slechts enkele van de enthousiaste kwalificaties die haar worden toegeschreven door partners die met haar samenwerkten. Daarom is de aanblik van de foto van het leeggehaalde kantoor aan de Van Ostadestraat zo schrijnend. Toch zal Van Engelenburg de laatste zijn om bij de pakken neer te gaan zitten. Terwijl Koekeloere vrolijk voor ons uit rent legt ze uit dat de koerswijziging en verbreding van haar carrière in feite al vóór de coronapandemie werd ingezet.
,,Twee jaar geleden ben ik begonnen als schrijver. Ik wilde voor mezelf de lat heel laag leggen. Ik had een verhaal, wilde iets kwijt. Februari 2019 zei ik tegen m’n man: ik word schrijver. M’n man zei: ‘dan ga je niks meer verdienen’. Ik zei: ‘nou dan moet jij maar wat meer verdienen, haha’.”
Het was een niet helemaal onlogische keuze. ,,Immers, ik heb een schat aan ervaring als theaterproducent. Dat betekent: héél veel scripts lezen. Redactie doen. Persberichten schrijven. Dat is heel doelgericht schrijven, en dat ging me altijd wel goed af. Twee jaar geleden al heb ik m’n bedrijf opgedeeld, waardoor ik financiële ruimte kreeg.”
,,Ik was niet meer helemaal happy, ik moést gewoon iets anders gaan doen. En het gekke was, er kwamen meteen dingen op m’n pad. Ik heb toen een boekje geschreven samen met Jacques Vriens, de jeugdboekenschrijver. Een kerstverhaal over adolescentie van een kind, een jongetje. Maar ik had nog nooit een boek geschreven! Jacques wilde me wel helpen, als oude onderwijzer. Hij had al een gedeelte geschreven: ‘winter’. Ik heb daar vervolgens ‘voorjaar’, ‘zomer’ en ‘herfst’ bij geschreven. Parallel loopt de groei naar volwassenheid van die jongen. Dat betekende concreet: schrijven in de stijl van Jacques Vriens. Ik heb heel veel plezier met hem gehad tijdens dat proces.”
,,Toen moest er ook een theaterscript komen, vond ik. Toen zei Jacques: schrijf jij ook maar dat script dan. Dat zou ik vroeger dus nooit gedaan hebben, dan had ik dat ongetwijfeld uitbesteed. Maar het ging me heel makkelijk af. Dat komt misschien ook doordat ik al 23 jaar lang ervaring had met scripts lezen. Regisseur Bruun Kuijt las het en zei: ‘hartstikke mooi verhaal, niks meer aan doen’.”
,,Dus in september 2019, ging ik de productie verkopen voor in de theaters, voor het jaar 2020. Toen kwam in maart 2020 corona en hebben we direct besloten om de voorstelling ‘er uit te halen’. Hopelijk kunnen we hem nog eens uitbrengen. Maar dat gaat heel lang duren, zeker voor de culturele sector.”
Terwijl Koekeloere zich de aandacht van enkele passerende kinderen laat welgevallen praten we over de cultuursector (‘daar werken 300.000 mensen, maar dat zijn voor negentig procent freelancers’), het pijnlijke moment van de vrachtwagen die vertrok met de laatste spullen uit het kantoor aan de Van Ostadestraat (‘collega-winkeliers schoten weg toen ze me zagen, of deden net of ze me niet zagen’) en over het gevoel ‘alsof de wereld vloeibaar is’ (‘je probeert je af te zetten maar dat lukt niet, omdat de wereld vloeibaar is geworden, zo voelt het bestaan tijdens deze pandemie’). De berichtgeving in de media (kranten, televisie, radio) helpt ook al niet erg om zicht op perspectief te houden. ,,Genuanceerde meningen zijn niet interessant voor een televisietalkshow. Je moet heel hard roepen: alle terrassen moéten open’ en dan zit je ’s avonds ergens aan tafel. Mede daarom ben ik gestopt met het lezen van kranten. Ik wil geen extremen, ik zoek de nuance.”
Zo’n vijf jaar heeft Henrike nu Duffie, een kruising tussen een teckel en een jack russell. ‘Duffie’ is zijn echte naam, maar zijn artiestennaam is ‘Koekeloere‘. Sinds september afgelopen jaar schrijft Henrike korte dialogen onder de noemer shotjes optimisme. Gesprekken die zij met Koekeloere houdt. De hond is fotogeniek, vrolijk en charmant. Vooral via instagram kun je ze lezen, de puntige stukjes (’tegelwijsheden’) die een glimlach op je gezicht toveren. Het werkt bovendien twee kanten uit, want het noteren van zulke dialogen helpt Henrike haar pen nog meer te scherpen. Iets dat ze goed kan gebruiken voor haar manuscripten. Zoals haar roman over ‘een vrouw die geboren is voor het geluk, maar donkere gedachten heeft’. Twee jaar geleden begon ze er aan en schreef (‘wel met een aantal tussenpozen’), en nu is het boek bijna af. Eind maart gaat het naar de uitgever. ,,Ik kreeg een enorme kick van de positieve reacties. Ik moest immers zelf nog gaan geloven dat ik goed kan schrijven. Mensen zeiden: je hebt echt een verhaal, ga daar mee door. Veel geld zal ik er niet mee gaan verdienen. Want dan moet je een bestseller schrijven. Schrijven en een boek uitbrengen moet je niet doen met het oog op financieel succes.”
Ondertussen blijft ze bezig met online-theatervoorstellingen voor het bedrijfsleven, waarmee ze er in slaagt nog twintig procent van de eerdere omzet bij elkaar te schrapen. Als de theaters weer open kunnen hoopt Van Engelenburg zich weer te kunnen laven aan nieuwe verhalen. Voorstellingen zullen tijd nodig hebben om geproduceerd te kunnen worden. ,,Ik verwacht veel solo’s en het hernemen van oude stukken. Daarna kunnen er weer nieuwe producties worden bedacht.”
Alles is te volgen via haar instagram-account en eigen website Henriekfabriek. ,,Heb je gezien dat er inmiddels een Wiki-pagina over mij is geschreven? Die onbekende journalist heeft zich heel gedegen ingelezen, dat is duidelijk te zien. Daar ben ik erg blij mee.” Ondertussen blijft Henrike van Engelenburg onverminderd positief in het leven staan. Of, om een shotje optimisme te citeren: ‘We hebben nog zo ver te gaan Koekeloere… ‘Ja, maar kijk eens hoe ver we al zijn gekomen!’
Henrike van Engelenburg (@henrikevanengelenburg.nl) • Instagram-foto’s en -video’s
www.henrikevanengelenburg.nl
0 reacties