‘Sneu karma – Regenachtige reisverhalen’ is de titel van een nieuwe verhalenbundel van Haarlemmer Joost Pollmann. De titel suggereert het al, het is een boek vol gebeurtenissen waar het woord ‘sneu’ op van toepassing is. Bijzonder, want de naam Joost Pollmann roept bij mij niet direct een associatie op met ‘sneu’. Voor mij is hij iemand die mooie dingen tot stand brengt in de wereld van het beeldverhaal, interessante tentoonstellingen samenstelt, boeken uitbrengt en een wandelende encyclopedie is van striptekenaars en hun werk.
door Paul Lips
Jaren geleden – rond 2005 – vertelde striptekenaar en latere zandkunstenaar Gerrie Hondius me achteloos dat zij haar auto had weggegeven. Ze had hem niet meer nodig, ze kon alles wel af met het openbaar vervoer. Bovendien, het ding was gammel. Dus had ze hem geschonken aan Joost Pollmann, zodat hij daar nog enig plezier aan zou kunnen beleven. Lang heeft hij er niet in gereden, zo bleek, want ‘het ding bleek gammeler dan ik op dat moment wist’, verklapte ze me enige dagen geleden toen ik haar er naar vroeg. Hoe dan ook, ik vond het – toen en nu – een nobel gebaar van vrienden die vrienden helpen in tijden van nood.
Lezend in ‘Sneu karma – Regenachtige reisverhalen’ – moest ik terugdenken aan deze anekdote toen ik las over de financiële krapte waar Pollmann jarenlang mee kampte, zoals hij beschrijft in een van de verhalen. De koelkast met slechts één blik bier en een potje vergeten augurken als symbool van die periode. Freelance reporter voor de Volkskrant – waarin niet dagelijks over strips wordt bericht – alsook projectdirecteur van stripmanifestaties, dat zijn natuurlijk niet werkzaamheden waarmee je schathemeltje rijk mee wordt, om vervolgens elke ochtend in een zwembad vol gouden munten en bankbiljetten te kunnen springen. Als collega freelancer weet ik daar over mee te praten. In mijn geval zit daar trouwens nog een grappig weetje aan vast: ooit werd ik voor een plaatselijke krant gevraagd om verslag te doen van de Stripdagen Haarlem. De daar op volgende jaren werd ik wéér gevraagd om verslag te doen, uitsluitend omdat degene die op de redactie de freelance-lijntjes uitzette nogal gemakzuchtig in het digitale archief had zitten koekeloeren en mijn naam daar tegenkwam. Paul Lips tot stripkenner gebombardeerd. Totale onzin. ‘De sneue stripkenner‘ zou een titel van Suske & Wiske kunnen zijn.
Maar na zorgvuldige lezing – zonder afleiding van digitale apparaten – blijkt ‘Sneu karma – Regenachtige reisverhalen’ dus een hele fijne verhalenbundel. Grofweg handelen de gebeurtenissen over vakanties waarin al dan niet wordt gefietst en enorme afstanden worden afgelegd, alsook rond internationale bezoeken aan stripmanifestaties, congressen enzovoort, waar Pollmann wordt geacht te verschijnen om kond te doen van zijn enorme kennis op het gebied van het beeldverhaal, of verslag te doen voor de landelijke ochtendkrant opdat wij strip-leken opgestuwd worden in de vaart der volkeren. Een bezigheid die Pollmann tot ver in de wereld brengt, zo blijkt. En daarin toont hij zich een vlotte verteller, die de wereld met de nodige ironie en zelfspot beschouwt. Het brengt hem tot in Sint Petersburg in Rusland, Lagos in Nigeria, São Paulo in Brazilië of Beiroet in Libanon. Niet alleen leren we talloze namen van tekenaars waarvan we nog nooit hadden gehoord, maar via onnavolgbare gedachtesprongen van de auteur komt dat sneue aspect met behulp van achteloze zinnetjes tot de lezer.
‘… Na de koffie nam ik een kijkje op de Nevski Prospekt. Zelden heb ik me zo onwerkelijk gevoeld, zo getransformeerd tot romanfiguur, als toen ik langs het afgebladderde pleisterwerk van deze beroemde verkeersader struinde. Vergane glorie is toch de mooiste glorie.’
Zich verplaatsend per taxi in verre oorden beseft Pollmann dat hij wordt opgelicht door weer zo’n chauffeur die een enorme omweg rijdt alvorens de auteur op de bestemming af te leveren. We leren over plaatselijke gerechten, of plaatselijke cocktails die aldaar voortreffelijk smaken, maar als je die thuis probeert te fabriceren – zoals Pollmann heeft geprobeerd – smaken naar ‘slootwater met een tic’.
Namen van tekenaars passeren de revue, namen die jou op het spoor brengen van interessante figuren, zoals de Pool Marian Kołodziej (1921-2009) die zijn helse herinneringen als gevangene ‘nummer 432’ in het kamp Auschwitz-Birkenau op late leeftijd in outsider art vastlegde, met potlood en een ragfijne pen.
THE LABYRINTH – Home (thelabyrinthdocumentary.com)
Velen onder ons zullen ooit vol goede moed hebben getracht een reisverslag te schrijven tijdens een tocht naar verre oorden. Notitieblok en pen paraat, om gaandeweg te concluderen dat er weinig valt te beschrijven op zinnetjes als ‘lekker ontbeten vanochtend’ na. Dat er een keerzijde aan reizen zit, waarbij regenbuien nooit ver weg zijn, weet Pollmann op gloedvolle wijze vast te leggen. ‘Kansen missen, daar ben ik goed in’, schrijft hij ergens. Dat ik de kans kreeg om kennis te nemen van deze literaire reisreportages is allesbehalve sneu.
Voor de die-hards onder ons die de boekpresentatie van donderdag 1 juli niet live konden bijwonen is er een youtube-opname van de avond, te vinden op het kanaal van De Pletterij. En wie had kunnen vermoeden dat ik, razende reporter Paul Lips, ooit nog eens een héle plaatkant van Electric Light Orchestra (‘Concerto For A Rainy Day‘) zou beluisteren? Dat heeft die Pollmann toch maar weten te bereiken.
‘Sneu karma – Regenachtige reisverhalen’ kost euro 16,50 en is verschenen bij uitgeverij In de Knipscheer. ISBN 9 789493 143 1 66
Joost Pollmann – Comedium – strip – projecten & strip – publicaties
0 reacties