In de Zocherlounge – gevestigd in het voormalige kerkje op het vroegere PZ-terrein op de grens van Bloemendaal en Santpoort-Zuid – is deze maand juni vier weekenden lang de tentoonstelling ‘DISRUPTION’ van Annelies Veeze en Peter Hoogendijk te zien, twee kunstenaars die qua werk mooi bij elkaar aansluiten. Beiden maken kunst die tot nadenken stemt. Soms nadrukkelijk, dan weer subtiel.
door Paul Lips
(Coverfoto: ‘Stolen or Chosen’, Annelies Veeze)
Peter Hoogendijk, Annelies Veeze en Ben van der Sluis tijdens de opening.
Het neoclassicistische kerkje (een ontwerp van J.D. Zocher jr.) waar de cliënten van het Provinciaal Ziekenhuis ooit terecht konden voor geestelijk heil dreigde rond 2011 bijna in aanmerking te komen voor de sloop. Ben van der Sluis en Judith Goosen kochten het pand in 2012 en lieten het grondig restaureren en verbouwen, om er vervolgens een culturele bestemming aan te geven. De Zocherlounge was geboren. Nu is het gebouw gedeeltelijk in gebruik voor tentoonstellingen, muziekuitvoeringen, feestelijke en zakelijke activiteiten. De tentoonstellingen zijn te bezoeken tijdens de weekenden. De opening van de expositie ‘DISRUPTION‘ (vertaling: ontregeling) van Annelies Veeze en Peter Hoogendijk afgelopen zondag was een drukbezochte, vrolijke bedoening. “Als kunstenaars zijn ze een gouden koppel”, zei Ben van der Sluis tijdens zijn openingswoord.
“Ik haal mijn inspiratie uit het volgen van nieuws, het observeren, inleven, bewonderen en verwonderen”, schrijft Annelies Veeze op haar website. Kunst maken beschouwt ze als een soort therapie: omdat dingen haar dwarszitten. Als beeldend kunstenaar is ze veelzijdig: ze schildert en maakt driedimensionaal werk in verschillende materialen. Lijnen en vlakken spelen een rol, ze bouwt haar werk architectonisch op. Neem het werk ‘Stolen or Chosen’ uit 2021, waarop we de Amerikaanse vlag in bleekroze zien verbeeld. Jasper Johns zou hier vrolijk van worden. De sterren zijn vervangen door cirkels, dezelfde cirkels die rood worden gekleurd als er wordt gestemd. Een aantal van de cirkels is niet netjes rood ingekleurd, maar grofroze gekrast. Andere cirkels zijn helemaal niet ingevuld – en zouden net zo goed kogelgaten kunnen zijn. In de Verenigde Staten hebben bewoners het recht wapens te bezitten en te dragen. Maar liefst dertigduizend mensen overlijden in de VS jaarlijks door wapengeweld. Annelies verwondert zich hier al jaren over. Het is een thema dat regelmatig terugkeert in het werk van Veeze die sinds kort over een atelierruimte beschikt – maar haar werk in de periode daarvóór gewoon thuis vervaardigde. Net als die andere roemruchte kunstenaar: Jan Schoonhoven.
Een van de werken van Veeze heet ‘Schoonhoven meets Fibonacci‘. We zien een monochroom reliëf in de stijl van de Delftenaar, compleet met de piepkleine onregelmatigheidjes die zijn werk kenmerkten. ‘Fibonacci’ was de bijnaam van Leonardo van Pisa, een Italiaanse wiskundige die leefde in de 12de en 13de eeuw. De vermaarde ‘rij van Fibonacci’ begint met 0 en 1 en vervolgens is elk volgend element van de rij steeds de som van de twee voorgaande elementen. Vraag mij niets over wiskunde, maar als ik het werk van Annelies Veeze beschouw – mompel ik op cruijffiaanse wijze: ‘dat is logisch’.
‘Schoonhoven meets Fibonacci’, Annelies Veeze
Peter Hoogendijk een relatief een nieuwkomer in de kunstwereld, hoewel hij al sinds 1988 actief is. “Mijn kunst is grotendeels samengesteld uit afval. Tijdens mijn studie Kunstgeschiedenis (later stapte ik over op Filosofie) woonde ik in de Jordaan en later in de Staatsliedenbuurt. Het leek wel of iederéén zijn huis aan het verbouwen was in die periode. Talloze prachtige raampjes werden gewoon op straat of in de grofvuilbak geflikkerd. Ik ben die raampjes gaan verzamelen en maakte er samengestelde kunstwerken van. Er zit altijd een gedachte achter het werk. Om eerlijk te zijn is dit pas de tweede keer dat ik exposeer. Daarom ben ik Ben erg dankbaar dat hij Annelies en mij hier de kans biedt.”
Naar een idee van zijn echtgenote Eline kwam afgelopen jaar een prachtig boekje uit onder de titel ‘Raampjes 1988-2023‘, met daarin 36 afbeeldingen en beschrijvingen van het werk van Peter Hoogendijk.
Een prominent werk van hem (dat ook de flyer van de tentoonstelling siert) is ‘Veer‘, dat associeert met het schilderij ‘De dood van Marat’ uit 1793 van Jacques-Louis David. Het raampje van Peter Hoogendijk is de achterzijde van een ingelijst schilderij, waarop een schrijfveer is aangebracht. Linksboven op het raampje staat een handgeblazen inktpotje. De veer werd eerder gevonden in het grote roofvogelhuis in Artis en lag jarenlang opgeslagen in de kelder.
Jean-Paul Marat (1743-1793) was een revolutionair politicus, arts, filosoof en journalist ten tijde van de Franse Revolutie. Tijdens zijn later leven leed hij aan hevige jeuk, die hij enkel kon verlichten door langdurige in de badkuip door te brengen. Volgens de overlevering zat Marat in bad doodvonnissen te schrijven toen een politieke tegenstandster – Charlotte Corday – wist binnen te dringen in zijn woning en hem met een keukenmes in bad vermoordde. De moord is op klassieke wijze vastgelegd op het schilderij van David, een prominent werk in de kunstgeschiedenis. Het raampje van Hoogendijk verwijst op een prachtige manier naar wat het politieke discours zoal in mensenlevens teweeg kan brengen. Ontregeling. Met alle gevolgen van dien.
‘Paradijs’, Peter Hoogendijk
Ook andere raampjes laat ons nadenken over wereldse zaken, zoals het tralieraam met daarachter een sleutel, waarbij je jouw gedachten over vrijheid en onvrijheid kunt laten stromen. Of neem ‘Paradijs‘, een raamwerk met bladeren, een tak en een bladzijde uit de Bijbel. Uitgerekend de bladzijde met het verhaal van Adam en Eva in het Paradijs, verleid door de Duivel in de gedaante van een slang. Waarom plaatst een godheid midden in zijn eigen paradijs een onweerstaanbaar verleidelijk verbod in de vorm van een appelboom, vraagt Hoogendijk zich af. Deze god van de liefde had er net zo goed een handgranaat kunnen plaatsen: niet aan de pin trekken. Gevalletje pootje lichten optima forma.
Voor mij als liefhebber van de kunstgeschiedenis is Hoogendijks ‘Pablo‘ dan ook nog een verrukkelijk werk, bestaande uit een houten hamer en deurkrukken van koehoorn. Het is een ode aan het ready-made kunstwerk ‘Stierenkop‘ (1942) van Pablo Picasso, dat bestaat uit een fietsstuur en zadel. De ondertekening ‘Pablo‘ is afkomstig van een brief die werd getoond in het Van Gogh Museum, waar Hoogendijk een foto van maakte. Met een etsnaald kopieerde hij de voornaam in het lood.
Fietsen naar de Zocherlaan (lees: Brederodelaan) in Bloemendaal is geen straf. Daar mag u een van de komende juni-weekenden gerust een paar uurtjes voor uittrekken.
Tentoonstelling ‘DISRUPTION’ van Annelies Veeze en Peter Hoogendijk in de Zocherlounge, Zocherlaan 1, Bloemendaal (bij Brederodelaan). Geopend tijdens de weekenden zaterdag 1 en zondag 2 juni, zaterdag 8 en zondag 9 juni, zaterdag 15 en zondag 16 juni en zaterdag 22 en zondag 23 juni van 13.00 tot 17.00 uur.
annelies veeze (@veeze.art) • Instagram-foto’s en -video’s
PeterB.Art (@peterb.art.nl) • Instagram-foto’s en -video’s
Zocherlounge • Welkom in de Zocherlounge
0 reacties