Die heerlijk gekke Marcel Duchamp (1887-1968) maakte aanvankelijk nog schilderijen, maar heeft zich waarschijnlijk gerealiseerd dat hij als zogeheten ‘conceptueel kunstenaar’ nog véél beter uit de verf zou kunnen komen. Een uitstekende keuze. Onlangs nog las ik ‘De bruid van Marcel Duchamp’ van K. Schippers, die in het voetspoor van de pionier wereldsteden als Parijs en New York afreisde en daar kostelijke verhalen over opdiept. Ik hou wel van kunstenaars die schandaaltjes veroorzaken. Zoals het geval was met het schilderij ‘Nu descendant un escalier no 2’ uit 1912.
Duchamp wilde het schilderij inzenden om tentoon te laten stellen op de Salon des Indépendants van 1912, maar enkele kubisten schijnen het té futuristisch te hebben gevonden, waardoor het werd afgewezen. Vervolgens was het te zien tijdens de ‘Armory Show’ van 1913 in New York, waar Amerikaanse en Europese avant-gardisten zich presenteerden. Hoon was hun deel, zowel bij de pers al publiek. ‘Een explosie in een grindfabriek’, noemde een criticus van de New York Times het werk van Duchamp.
Het werk bestaat grotendeels uit bruine en okerkleurige vlakken. Wie er een naakt in kan ontdekken is een knappe jongen. Of het een mannelijk of vrouwelijk naakt zou moeten zijn verklapt te kunstenaar niet. Het lijkt een schilderkunstig verbeeld stroboscoop-effect en is in die zin dus futuristisch te noemen. Of het een mooi werk is mag de kijker beoordelen. Dat het een aantal keren is geparodieerd zal Duchamp vast niet erg hebben gevonden. Hij deed dat zelf immers ook, door een reproductie van de Mona Lisa van een snor te voorzien.
Vrijdagavond was ik bij de salonvoorstelling ‘Nu descendant un escalier’ van Sanne Krijgsman. Het was een min-of-meer afscheid, want Sanne gaat de Pabo doen, het onderwijs in. Toch zal ze zo nu en dan nog te zien zijn bij de Moving Academy for Performing Arts (MAPA), zoals de instelling aan de Korte Verspronckweg heet. Verstilde beelden, spel met licht, spannende stappen van pilaar naar pilaar, lampenkappen en rollende salontafeltjes als onderdeel van woordloos theater, allemaal kwam het voorbij in een intrigerend geheel. Het zijn theatrale ervaringen die je vooral live – coronaproof – dient te ondergaan. Verheugend om te zien dat MAPA ondanks de coronacrisis in staat blijft dit soort voorstellingen voor theaterfijnproevers te blijven brengen.
PAUL LIPS
0 reacties