Haarlemse Eva Durlacher is beeldend kunstenaar, trainer en coach. Ze is bekend van Gouden Boeken, een kunst- en cultuurproject waarmee mensen meer uit hun leven kunnen halen door beelden, verhalen en gevoelens te tekenen. Dit doet ze in samenwerking met Debbie Claassen-Kramer. Het resultaat is inmiddels dat er meer dan honderd goudenboeken zijn gemaakt in Haarlem en omgeving. Ieder een eigen, visueel levensboek.
Daar willen we meer van weten, dus hoog tijd voor een koffie op het zonovergoten terras van Spaarne 66, pal naast de Melkbrug. Detail: Eva prefereert koffie met ‘havermelk’.
door Paul Lips
Hoe is de stemming?
,,Goed… De laatste maanden hebben we vanwege de crisis eerst uit noodzaak zoomsessies gedaan. Maar dat was juist ook bijzonder om te doen. Vanuit allerlei plekken waren mensen vanuit hun huis aan het tekenen over hun leven en boeken aan het maken, vanuit allerlei kamers in Haarlem. Het werkt als en soort middel om elkaar te ontmoeten op de meeste onverwachte manier, middels herinneringen die mensen van elkaar herkennen, en dit helpt ook om een gevoel van eenzaamheid te voorkomen. Na zo’n sessie gaat iedereen dan weer op zichzelf verder met tekenen. Op een gegeven moment wilden er ook mensen uit het buitenland meedoen. Iemand uit Berlijn, en iemand uit Italië. Verhalen werken verbindend. Vanwege de verscherpte coronamaatregelen gaan we de komende tijd opnieuw zoomsessies doen”
Momenteel dus zoomsessies vanwege de verscherpte coronamaatregels. Maar hoe werkt het als de bijeenkomsten weer in het echt mogelijk zijn?
,,Dan gaan we naar de ruimte van Mooizooi, aan de Zwemmerslaan/Terschellingpad in Molenwijk, Schalkwijk. Een groot voormalig schoollokaal met genoeg ruimte om op anderhalve meter van elkaar te kunnen zitten. Er kunnen tien deelnemers per sessie meedoen. Ben je daar wel eens binnen geweest? Het is een ruimte die creativiteit opwekt. We hopen trouwens ook weer aan de slag te gaan in De Ringvaart in Schalkwijk, en in Schoterhof in Haarlem-Noord.”
Je bent betrokken bij het context-programma rond de komende voorstelling ‘Drie Zusters’ van Toneelschuurproducties, in regie van Eline Arbo. Daar zijn een aantal vrouwen van uiteenlopende leeftijden gevraagd om zich te verdiepen in de vraag: ‘waar was jij rebels of moedig en gaf je gehoor aan datgene waar je van droomt of voor wil strijden?’…
,,Daarvoor ben ik inderdaad gevraagd. Om het hele project te starten met een tekenopdracht. Zo’n toneelstuk is iets tastbaars waar veel mensen zich in kunnen herkennen. Het stuk gaat over zusters die blijven hangen in lethargie, die dromen maar niet in actie komen. Tijdens dat context-programma wordt de vraag opgeworpen: ,,Waar ben je rebels geweest, of had je een durf of moed, wat je omgeving niet van jou verwachtte? Rebelse acties met verandering tot gevolg. Als je durf toont heeft dat soms een domino-effect op je hele omgeving, en kun je verandering bewerkstelligen.”
Hoe gaat zo’n tekensessie in z’n werk?
,,We maken eerst een lijstje met associaties. Associaties die belangrijk kunnen zijn, maar soms ook onbelangrijk. Bijvoorbeeld associaties rond herinneringen over je gewoontes met betrekking tot het opstaan ’s ochtends. Het zijn vaak niet van die ‘kijk mij eens-verhalen’. Vaker is er sprake van ‘verlegen verhaaltjes’, dingen die onbelangrijk leken. Dan gaan we tekenen. Veel mensen zeggen vaak: ik kan niet tekenen. Maar juist dat onbeholpene geeft een bepaalde kracht. Zo’n tekening maak je binnen ongeveer anderhalf uur. Tijdsdruk hoort erbij. Uiteindelijk leveren al die tekeningen een boek op. Een Gouden Boek.”
Waar groeide je op?
,,In Amsterdam, Amstelveen en Haarlem Zuid-West. Duinwijk, aan de andere kant van de Randweg, vlakbij landgoed Elswout. Een beetje een tuttige omgeving. Ik ging naar het ECL, een leuke school. En ik was altijd te vinden in de Toneelschuur en bij toneelworkshops, zoals die van Rieks Swarte. Toneel had mijn interesse. Ik ging ook naar De Brakke Grond, en heb nog een tijdje als kok gewerkt in het Shaffy Theater in Amsterdam. Een bruisende tijd, met het Festival of Fools en zo. De Gentse Feesten bezocht ik graag, of de Boulevard of Broken Dreams. Voorstellingen van theatergroep Radijs, met Josse de Pauw en Eric de Volder. Hauser Orkater met de legendarische muziektheatervoorstelling ‘Zie de mannen vallen‘. In Amsterdam deed ik de audiovisuele vormgeving aan de Rietveld Academie. Een mix van theater en beeldende kunst spreekt me nog altijd aan. Samen met de regieopleiding maakten we toen absurde visuele voorstellingen.”
De belangstelling voor buurtprojecten groeit. Eerder was je ook al betrokken bij ‘Het Verhalenboek van de Vijfhoek’, waar een expositie in de Doelenzaal van de bibliotheek uit voortkwam. Hoe verklaar je dit succes?
,,Ik noem het de democratie van de overgeslagen verhalen. Het is mooi om bijvoorbeeld ouderen een podium te geven. En dan oog te hebben voor de mensen die eerder tijdens hun leven niet een podium hebben gekregen.. Als je creatief aan de slag blijft word je daar gelukkig van. En je blijft wakker. Het is ook een manier om eenzaamheid bij ouderen tegen te gaan. Ik heb allerlei ideeën voor culturele evenementen in die sfeer. Daarbij wil ik dan jong en oud met elkaar verbinden.”
Tot slot, van welke muziek hou je, welke clip kunnen we bij dit interview plaatsen?
,,Ik hou heel veel van klezmer- en zigeunermuziek. Zangeres Shura Lipovsky is een vriendin van me en trekt met haar ensemble Novaya Shira door Europa met jiddische liederen, poëzie en verhalen.”
Website Eva Durlacher: http://www.goudadertraining.nl
Project Gouden Boeken/Gouden Verhalen: https://goudenverhalen.nl/
Wat een inspirerende vrouw:-)